ΠΑΙΔΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ

(ΑΠΟ ΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ VITA ΤΕΥΧΟΣ ΜΑΡΤΙΟΥ 2010)

Στην Ελλάδα, οι τραυματισμοί από τροχαία αποτελούν, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, την πρώτη αιτία θανάτου για παιδιά και εφήβους. Τα στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας επιβεβαιώνουν τη θλιβερή στατιστική: Το 2006 χάθηκαν στη χώρα μας σε τροχαία ατυχήματα 36 παιδιά ηλικίας έως 14 ετών, 64 τραυματίστηκαν βαριά και 773 ελαφριά. Άλλες ευρωπαϊκές χώρες έχουν καταφέρει να μειώσουν την παιδική θνησιμότητα από τροχαία σε ποσοστό που αγγίζει το 7% την περίοδο 1998-2007. Η Ελλάδα, ωστόσο, συγκαταλέγεται στις χώρες με τις χαμηλότερες επιδόσεις, που δεν ξεπερνούν το 4%. Από την άλλη πλευρά, κάποιες χώρες -μεταξύ των οποίων η Σουηδία και η Νορβηγία- πέτυχαν μείωση πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Ποιο είναι το μυστικό τους; 

Από τα 1.200 παιδιά που χάθηκαν το 2007 στην Ευρώπη των 27, τα 600 θα μπορούσαν να είχαν σωθεί, αν τα μέτρα ασφαλείας σε όλα τα κράτη-μέλη ήταν ανάλογα με αυτά της Σουηδίας 

Το σκανδιναβικό μοντέλο 

«Vision Zero» ονομάστηκε το πρόγραμμα που υιοθέτησαν οι σκανδιναβικές χώρες, με στόχο το μηδενισμό των τροχαίων ατυχημάτων μέχρι το έτος 2020. Για να τα καταφέρουν, έπρεπε να πετυχαίνουν σιγά-σιγά επιμέρους στόχους. Ξεκίνησαν, λοιπόν, με την πιο ευάλωτη ομάδα, τα παιδιά. Αποτέλεσμα της τακτικής που ακολούθησαν ήταν η μείωση των θανάτων παιδιών έως 14 ετών, από 120 που ήταν παλαιότερα, σε μόλις 6 το 2008. 

Πώς τα κατάφεραν; Εκτός από τους αυστηρούς νόμους για τη χρήση ζώνης ασφαλείας και ποδηλατικού κράνους, οι σκανδιναβικές χώρες ξεκίνησαν ανακατασκευή των δρόμων τους και υιοθέτησαν συγκεκριμένα μέτρα προστασίας των παιδιών, όπως την παρατεταμένη χρήση (μέχρι την ηλικία των 4 ετών) του παιδικού καθίσματος που είναι στραμμένο προς τα πίσω (rear facing). 

Μία λύση από το διάστημα 

Τι συμβαίνει κατά τη διάρκεια ενός ατυχήματος στο αυτοκίνητο; Το σώμα, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις μετωπικής σύγκρουσης, εκτινάσσεται προς τα μπροστά και ασκείται έντονη πίεση στον αυχένα, στα εσωτερικά όργανα και κυρίως στη σπονδυλική στήλη, η οποία συγκρατεί τον αυχένα και το κεφάλι. Στην περίπτωση των παιδιών, ο σκελετός βρίσκεται ακόμα σε ανάπτυξη και τα οστά είναι πιο μαλακά, επομένως σε περίπτωση ατυχήματος υπάρχει μεγαλύτερος κίνδυνος να προκληθούν σοβαροί τραυματισμοί στη σπονδυλική στήλη, στον αυχένα και στα εσωτερικά όργανα. 

Η δημιουργία του παιδικού καθίσματος που είναι στραμμένο προς τα πίσω βασίστηκε στην εμπειρία των αστροναυτών, οι οποίοι κατά την εκτόξευση ξαπλώνουν παράλληλα προς το έδαφος, ώστε η πίεση που ασκείται να μοιράζεται σε ολόκληρη την πλάτη. Αντίστοιχα και στην περίπτωση του ανάποδου παιδικού καθίσματος, όταν το σώμα εκτινάσσεται προς τα πίσω, η καταπόνηση μοιράζεται σε όλη την πλάτη. Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτες, ο κίνδυνος τραυματισμού ή θανάτου είναι 5 φορές μικρότερος όταν το κάθισμα είναι στραμμένο προς τα πίσω. Δεν πρόκειται, βέβαια, για κάποια νέα ανακάλυψη, αφού το συγκεκριμένο κάθισμα χρησιμοποιείται ευρέως τους πρώτους μήνες ζωής του παιδιού. Αυτό, όμως, που προώθησαν οι Σκανδιναβοί είναι η παρατεταμένη χρήση του μέχρι την ηλικία των 4 ετών. 

Τι γίνεται στην Ελλάδα 

Το 83% των παιδιών που χρησι­μοποιούν παιδικό κάθισμα δεν τραυματίζεται σε περίπτωση ατυχήματος. Σε έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο το 2009 για λογαριασμό του υπουργείου Μεταφορών και Επικοινωνιών, το ποσοστό χρήσης παιδικού καθίσματος ήταν 57%. Σχεδόν όλα τα βρέφη (0-2 ετών) τοποθετούνταν σε ειδικό κάθισμα, ενώ τα παιδιά ηλικίας 3-8 ετών σε ποσοστό μόνο 52%. 

Ποια είναι η σωστή θέση; 

Βγαίνοντας από το μαιευτήριο Από την πρώτη του κιόλας... βόλτα, από το μαιευτήριο στο σπίτι, το βρέφος πρέπει να βρίσκεται σε βρεφικό κάθισμα αυτοκινήτου, στραμμένο προς τα πίσω και δεμένο σωστά. Το ειδικό κάθισμα τοποθετείται στα πίσω καθίσματα, πίσω από τη θέση του οδηγού ή του συνοδηγού, και προσαρμόζεται κατάλληλα. Συνήθως, το ανάποδο παιδικό κάθισμα χρησιμοποιείται τους πρώτους 9-12 μήνες, ενώ στη συνέχεια το μωρό τοποθετείται με το κεφάλι στραμμένο μπροστά. Ωστόσο, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC) υποστηρίζει ότι η χρήση του πρέπει να παρατείνεται μέχρι την ηλικία των 4 ετών. 

Το πίσω κάθισμα... Τα παιδιά πρέπει να κάθονται κατά κανόνα στα πίσω καθίσματα, στην αριστερή ή τη δεξιά πλευρά, όχι όμως στη μέση, αφού σε περίπτωση πρόσκρουσης υπάρχει ο κίνδυνος εκσφενδονισμού στο παρμπρίζ του αυτοκινήτου. 

... και το εμπρός Πολλοί γονείς, ιδίως παλαιότερα, έπαιρναν το μωρό ή το παιδί τους αγκαλιά στη θέση του συνοδηγού, νομίζοντας ότι έτσι το προστάτευαν. Στην πραγματικότητα, όμως, το μετέτρεπαν σε... αερόσακο. Οι ειδικοί τονίζουν ότι τα βρέφη και τα παιδιά δεν πρέπει να κάθονται στο μπροστινό κάθισμα, αν δεν έχουν ύψος τουλάχιστον 1,40 μ. Στην περίπτωση που για κάποιο λόγο χρειαστεί να τοποθετηθεί το παιδικό κάθισμα στη θέση του συνοδηγού, θα πρέπει να έχει απενεργοποιηθεί ο αερόσακος. Αν δεν υπάρχει σχετική ένδειξη απενεργοποίησης του δεύτερου αερόσακου στο αυτοκίνητό σας, υπάρχει η δυνατότητα εγκατάστασης τέτοιου συστήματος εκ των υστέρων. 

Για... μεγάλα παιδιά Τα παιδιά άνω των 4 ετών, και μέχρι να φτάσουν 1,40 μ. ύψος, θα πρέπει να κάθονται σε ειδικό βοηθητικό κάθισμα που τα ανασηκώνει, ώστε να περνά πάνω από τον ώμο τους η ζώνη ασφαλείας. Όσο μικρότερο είναι το παιδί, είναι προτιμότερο να επιλέγονται βοηθητικά καθίσματα με πλάτη και πλευρικά τοιχώματα, ενώ για τα μεγαλύτερα παιδιά αρκεί το ειδικό κάθισμα χωρίς πλάτη. 

Οι τρομακτικοί αριθμοί της Ε.Ε. 

Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Ασφάλειας Μεταφορών (ETSC), 18.500 παιδιά έως 14 χρόνων έχασαν τη ζωή τους στην Ευρωπαϊκή Ένωση από τροχαία ατυχήματα τα τελευταία 10 χρό­νια. Κατά μέσο όρο στην Ευρώπη, 1 στους 10 θανάτους παιδιών οφείλεται σε τροχαίο ατύχημα, ενώ το ποσοστό ανά χώρα αλλάζει, με τη Νορβηγία και τη Σουηδία να κινούνται περίπου στο 5% και την Ελλάδα στο 14%. 

Η ζώνη σώζει.... 
Ελέφαντας πίσω σου! Η ζώνη ασφαλείας είναι υποχρεωτική και στα πίσω καθίσματα. Το παρακάτω παράδειγμα θα σας πείσει: Ένα παιδί βάρους 30 κιλών μέσα σε ένα αυτοκίνητο που κινείται με 40 χλμ. την ώρα, σε περίπτωση που συγκρουστεί μετωπικά με ακίνητο εμπόδιο, με την ορμή που έχει, ζυγίζει... 1 τόνο, δηλαδή το βάρος ενός ελέφαντα! Αυτό μπορεί να αποβεί θανατηφόρο για το ίδιο το παιδί ή για τον μπροστινό επιβάτη. 

Έγκυος στο αυτοκίνητο Η ζώνη είναι απαραίτητη και για τις εγκύους, αρκεί βέβαια να τη φοράνε σωστά, δηλαδή να περνά ανά­μεσα στα στήθη και να συνεχίζει στο πλάι της κοιλιάς, ενώ το κάτω μέρος της ζώνης πρέπει να βρίσκεται κάτω από την κοιλιά. 

Δεσμευτείτε! 

Μέχρι το τέλος του 2010, η Ελλάδα, όπως και όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, θα πρέ­πει να περάσουν στην εθνική τους νομο­θεσία μία Ευρωπαϊκή Οδηγία σχετικά με την ασφάλεια στις μετακινήσεις, η οποία ορίζει μια μίνι­μουμ πλατφόρμα σχετικά με όσα πρέπει να κά­νει κά­θε κράτος-μέλος προκειμένου να μειω­­θούν οι θάνατοι από τροχαία ατυχήματα. «Η Οδηγία δεν μας μαθαίνει κάτι καινούργιο, είναι όμως θετικό το ότι αναλαμβάνουμε μία δέσμευση», εξηγεί ο πολιτικός μηχανικός, συγκοινωνιο­λό­γος του Ε.Μ.Π., κ. Νίκος Ποριώτης. 

Tip 

Μην πάρετε χρησιμο­ποιημένο παιδικό κάθισμα, επειδή μπορεί να έχει «λάβει μέρος» σε τροχαίο ατύχημα. 

Sites 

• www.etsc.eu/home.php (ETSC-European Transport Safety Council) 

•www.eurosafe.eu.com/csi/eurosafe2006.nsf/wwwVwContent/l2europeanchildsafetyalliance.htm (ECSA-European Child Safety Alliance) 

• http: //eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2008:319:0059:0067:EN:PDF ­(Οδηγία 2008/96) 

Ευχαριστούμε για τη συνεργασία τον κ. Νίκο Ποριώτη, πολιτικό μηχανικό, συγκοινωνιολόγο του Ε.Μ.Π., και τον κ. Δημήτρη Αλεξάνδρου, customer service manager της «Volvo Cars Hellas». 

ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΒΛΕΠΟΥΝ ΟΝΕΙΡΑ

Οι νυχτερινές φαντασιώσεις των παιδιών μας λένε πολλά για τους φόβους και τις αγωνίες τους. Και μπορούν να ερμηνευτούν. Με ένα σχέδιο και με τη βοήθεια μιας ειδικού...

Πού πάνε τα παιδιά όταν κοιμούνται; «Κατοικούν σε μελλοντικά σπίτια που εσείς ούτε στα όνειρά σας θα μπορέσετε να επισκεφθείτε», έγραφε ο Λιβανέζος ποιητής Kahlil Gibran. Βρίσκονται μέσα μας για εννέα μήνες, ακόμα και μετά τη γέννηση δε θα ήθελαν ποτέ να μας αποχωριστούν, και μας περιμένουν με την αγκαλιά ανοιχτή όταν επιστρέφουμε στο σπίτι. Κηρύσσουν ευχαρίστως πόλεμο στον ύπνο, αρκεί να μη μας αφήσουν στο σκοτάδι πίσω από την πόρτα του δωματίου τους. Αλλά όταν κλείνουν τα μάτια και κουλουριάζονται σ’ εκείνη την κρυφή γωνιά του εαυτού τους, που οι ψυχολόγοι ονομάζουν ψυχισμό, ξαφνικά γίνονται ξένα.

Συναντούν άγνωστα πρόσωπα και τόπους, ζουν για λογαριασμό τους εμπειρίες που τα ικανοποιούν ή μπλέκονται σε μπελάδες, σε τρομαχτικές περιπέτειες, που όταν ξυπνήσουν δεν ξέρουν ή δε θέλουν να διηγηθούν. Είναι αυτά τα ίδια που όταν ονειρεύονται μας αφήνουν έξω από την πόρτα, με την υποχρέωση να τα παρηγορούμε όταν ξυπνούν κλαίγοντας ή με την προσπάθεια να ερμηνεύουμε τα συναισθήματά τους από τα ψήγματα των εκμυστηρεύσεών τους. Αλλά υπάρχει ένας τρόπος για να βρούμε ένα πέρασμα και να εισχωρήσουμε στον κόσμο των ονείρων τους. Τον βρήκε μια Μιλανέζα ψυχολόγος η Manuela Giulieri, που ζει μια ζωή με τα παιδιά.

Ασχολείται με αυτά στον παιδικό σταθμό Ciaobimbi, που είχε ιδρύσει η μητέρα της τη δεκαετία του ‘70, τον οποίο σήμερα και διευθύνει. Όταν τα παιδιά έρχονται το πρωί στο σχολείο, με το κεφάλι ακόμα ζαλισμένο από τα όνειρα, τους ζητάει να τα σχεδιάσουν σαν να ήταν παραμύθια που αυτή τη φορά τα παιδιά διηγούνται στους μεγάλους. Τέρατα, μάγισσες, ζώα, πρόσωπα της οικογένειας ή τα ίδια τα παιδιά, άλλοτε ήρωες άλλοτε θύματα, γεμίζουν φανταστικά οράματα που διευρύνουν τα σύμβολα και τις εμπειρίες που βιώνουν στην καθημερινότητα.

Συναισθηματικές καταιγίδες

«Το σχέδιο είναι ένα χρησιμότατο εργαλείο, που βοηθάει το παιδί να επεξεργαστεί τα όνειρα και να πάρει αποστάσεις από τις εντάσεις της πραγματικής ζωής» εξηγεί η Giulieri. «Από τα 2 μέχρι τα 5-6 χρόνια τους, τα παιδιά έχουν μια εντονότατη ονειρική δραστηριότητα, πάνω από το 50% του χρόνου που περνούν κατά τη διάρκεια του ύπνου, γιατί λαμβάνουν πολλά ερεθίσματα.»

Οι καινούργιες ψυχοκινητικές κατακτήσεις τούς ανοίγουν το δρόμο σε σημαντικές ανακαλύψεις. Η είσοδος στον παιδικό σταθμό, που σημαδεύει είτε την απομάκρυνση από τη μητέρα είτε τη σύγκριση με άγνωστα πρόσωπα, που δεν είναι πάντα ευνοϊκά προδιατεθειμένα απέναντί τους, γεννά φόβους και γοητεία. Μια συναισθηματική καταιγίδα που δεν περνά απαρατήρητη στα όνειρα και εκδηλώνεται συχνά με απελπισμένα ξυπνήματα μέσα στην καρδιά της νύχτας. «Πολύ πιο φοβερά στα πολύ μικρά παιδιά, που δεν μπορούν να διακρίνουν το όνειρο από την πραγματικότητα», συνεχίζει η ψυχολόγος.

«Έχουν την τάση να πιστεύουν ότι αυτό που βιώνουν στο όνειρο είναι αληθινό: το τέρας είναι κρυμμένο κάτω απ’ το κρεβάτι ή η μάγισσα θα ξανάρθει αύριο βράδυ και δεν ξέρουν πώς να αμυνθούν. Μόνο γύρω στα 5-6 χρόνια αρχίζει να περνάει απ’ το μυαλό τους η βεβαιότητα ότι τα νυχτερινά οράματα, όσο κι αν είναι τρομακτικά, δε συνεχίζουν στην πραγματικότητα. Ο εφιάλτης γι’ αυτά γεννιέται από την απογοήτευση που νιώθουν στην καθημερινή ζωή, από την ανικανότητα να βρουν μια λύση στα προβλήματα, για παράδειγμα απέναντι στην αυστηρότητα των ενηλίκων.»

Όχι μόνο τέρατα

Και είναι αυτός ο κόσμος των αντιθέσεων και των συγκρούσεων, των ηττών και των επιθυμιών που παίρνει σάρκα και οστά μέσα από τα σχέδια των παιδιών, όπως αυτά που βλέπουμε μέσα σε αυτές τις σελίδες και που η Manuela Giulieri μας βοηθάει να ερμηνεύσουμε.

«Πίσω από το ονειρικό σύμβολο του τέρατος, της μάγισσας ή του επιθετικού ζώου, κρύβονται συχνά τα άτομα με τα οποία το παιδί ζει εντάσεις στην πραγματική ζωή ή φοβάται», εξηγεί... «Ένας συμμαθητής που καθημερινά το πειράζει, η δασκάλα που το μάλωσε, η μαμά ή ο μπαμπάς που του αρνήθηκαν ένα παιχνίδι. Συχνά οι διαστάσεις των προσώπων ή των αντικειμένων γιγαντώνονται στο σχέδιο, επιβεβαιώνοντας τη σημασία ή την ισχύ που η παρουσία τους εξασκεί στον ψυχισμό του παιδιού. Το αδερφάκι που πρόκειται να γεννηθεί και απειλεί το βασίλειό του είναι τεράστιο μέσα στο σώμα της μαμάς, ενώ το ίδιο το παιδί σχεδιάζει τον εαυτό του πολύ μικρό, που συνθλίβεται από αυτές τις δύο κυρίαρχες υπάρξεις. Το μεγάλο μυστήριο του σχολείου γίνεται συχνά ένα επαναλαμβανόμενο όνειρο του παιδιού όταν φτάνει στο κατώφλι του δημοτικού και απεικονίζεται σαν ένας τεράστιος πύργος με σκούρα και απειλητικά παράθυρα.»

Αλλά όχι μόνο εφιάλτες. Αν και το 45% των ονείρων διακατέχεται από φόβους και άγχη, όπως έχει αποδείξει μια πρόσφατη μελέτη πάνω σε 692 παιδιά ανάμεσα στα 4-6 χρόνια, υπάρχουν κι εκείνα που έχουν αίσιο τέλος, στα οποία προβάλλονται φανταστικές και συναρπαστικές περιπέτειες. Ένα «φιλμ» μέσα στο οποίο το παιδί, κυρίως στην ηλικία των 5-6 ετών, μπορεί να κάνει ένα ποιοτικό άλμα, να προσεγγίσει τους στόχους του και να μετατρέψει σε πλεονεκτήματα τις απογοητεύσεις ή τις ήττες της καθημερινής ζωής.

«Δεν είναι θύμα του κάθε τέρατος, αλλά ονειρεύεται ότι το νικά με τη βοήθεια του αγαπημένου του ήρωα ή με το να γίνεται ήρωας το ίδιο», εξηγεί η Manuela Giulieri. «Με την κάπα του Batman μπορεί να πετάξει πέρα από τα εμπόδια ή με το σπαθί λέιζερ μπορεί να νικήσει τους πιο τρομακτικούς εχθρούς. Ακόμα, εμφανίζονται παιχνίδια στα οποία πρωταγωνιστής και νικητής είναι το ίδιο το παιδί, πολύ επιθυμητά παιχνίδια, γλυκίσματα και άλλες τροφές που μπορεί να αποκτήσει χωρίς καμία απαγόρευση.

Ήρωες των καρτούν που γίνονται φίλοι του, ένα ταξίδι ή μια εκδρομή με τη μαμά και τον μπαμπά, η αναβίωση κάποιων διακοπών που έζησαν μαζί ή η επιθυμία να τις πραγματοποιήσει. Ακόμα και τα χρώματα αποκτούν μεγάλη σημασία και προσδίδουν στο σχέδιο-όνειρο ένα θετικό χαρακτηριστικό: ένα τέρας που απεικονίζεται έγχρωμο δηλώνει μια σημασία λιγότερο δραματική στις ονειρικές φαντασιώσεις του παιδιού σε σχέση με εκείνο που απεικονίζεται με λιτό τρόπο, με μια και μοναδική μαύρη μολυβιά.»

Χαρτί και μαρκαδόροι

Όμως, πώς μπορούμε να πείσουμε τα παιδιά να μας διηγηθούν τα όνειρά τους και να τα σχεδιάσουν; «Πρέπει να κάνουμε ερωτήσεις με μεγάλη ηρεμία, χωρίς να επιμένουμε» υποστηρίζει η ψυχολόγος. «Περιμένοντας τις στιγμές κατά τις οποίες είναι πιο ήρεμα, μιλώντας μαζί τους ή ξεφυλλίζοντας ένα εικονογραφημένο βιβλίο και σταματώντας σε εικόνες-σύμβολο. «Εσύ τα έχεις δει ποτέ τη νύχτα ενώ κοιμάσαι;», μπορούμε να ρωτήσουμε. «Πώς είναι; Τι σου έλεγαν; Εσύ τι έκανες;» Ας έχουμε κοντά μας χαρτί και μαρκαδόρους κι ας τους ζητήσουμε να τα σχεδιάσουν για να μας τα γνωρίσουν.

Ας έχουμε υπόψη μας, όμως, ότι τα πολύ μικρά παιδιά των 2-3 ετών δυσκολεύονται περισσότερο να εξηγήσουν τους φόβους τους και να χρησιμοποιήσουν τα όργανα του σχεδίου. Ενώ από τα μεγαλύτερα -των 4-5 ετών- μπορούμε να περιμένουμε καλύτερα αποτελέσματα.»

Οι διακοπές είναι η ιδανική στιγμή για να ξεκινήσουμε αυτό το εγχείρημα. Τα ερεθίσματα αυξάνονται, νέες εμπειρίες αφήνουν στη μνήμη φωτογράμματα από θαύματα και αξιοπερίεργα, η μαμά και ο μπαμπάς είναι επιτέλους πιο διαθέσιμοι. Το σχέδιο-όνειρο γίνεται λοιπόν η ευκαιρία για ένα παιχνίδι που θα εφεύρουμε από κοινού και με το οποίο θα κάνουμε μεγάλες ανακαλύψεις. Ένα ανοιχτό παράθυρο σ’ ένα γοητευτικό πανόραμα: τις σκέψεις και τα συναισθήματα του παιδιού μας.

Τα πιο συχνά σύμβολα

Ο αγαπημένος ήρωας που νικάει τον εχθρό δείχνει την επιθυμία να νικήσει τα πραγματικά εμπόδια.

Τα πρόσωπα της οικογένειας αν έχουν το ίδιο ύψος με το παιδί ή αν το κρατούν απ’ το χέρι δείχνουν προστασία.

Το κακό τέρας είναι το σύμβολο της καταπιεσμένης επιθετικότητας ή της επιθετικότητας που υφίσταται από τους άλλους.

Το τέρας είναι το σύμβολο όλων αυτών που φοβάται το παιδί και από το οποίο αισθάνεται ότι απειλείται περισσότερο.

Τα χρώματα δίνουν μια θετική και γαλήνια σημασία στην ονειρική εμπειρία.

Το άσπρο και το μαύρο είναι ένα τρομακτικό βίωμα απέναντι στο οποίο το παιδί αισθάνεται ανίσχυρο.

Ονειρεύεται ήδη μέσα στην κοιλιά. Και με τη μαμά. Χάρη στην ανταλλαγή ορμονών, το βρέφος λαμβάνει συγκινησιακά ερεθίσματα που αποτελούν την πρώτη ύλη για τα όνειρα.

Πώς να το ηρεμήσουμε αν έχει δει ένα άσχημο όνειρο; Ποια είναι τα καταλληλότερα λόγια;

Μέχρι 3 ετών: Φράσεις όπως «δεν είναι τίποτα, είναι μόνο ένα όνειρο» δεν αρκούν για να το ηρεμήσουν, γιατί σε αυτή την ηλικία το παιδί δεν έχει πλήρη συναίσθηση της κατάστασης στην οποία βρίσκεται. Γι’ αυτό το τέρας ασφαλώς και υπάρχει: το βλέπει, το καταδιώκει απειλητικό, του προκαλεί φόβο. «Το μοναδικό πράγμα που μπορούμε να κάνουμε όταν μωρό ξυπνά τρομαγμένο είναι να το σφίξουμε στην αγκαλιά μας και να το χαϊδέψουμε, για να αισθανθεί προστατευμένο», υποστηρίζει η Manuela Giulieri. Δεν πρέπει να διστάζουμε να το πάρουμε στο κρεβάτι μας. Μόνο τις πρωινές ώρες, όταν είναι πιο ήρεμο, μπορούμε να το παρακινήσουμε να παίξει μαζί μας ένα παιχνίδι, στο οποίο αυτό θα είναι ο πρωταγωνιστής, που θα νικάει τον κακό, λέγοντάς του «Βλέπεις πόσο δυνατός είσαι, κατάφερες να νικήσεις» ή μπορούμε να του δείξουμε μια βιντεοκασέτα λέγοντάς του «Βλέπεις το τέρας υπάρχει, αλλά είναι κλεισμένο εκεί μέσα, παρόλο που το βλέπεις δεν μπορεί να σου κάνει κακό».

4 - 6 ετών: «Μπορούμε να δώσουμε πιο σύνθετες εξηγήσεις. Να του πούμε ότι τη νύχτα ξαναζούμε σαν μια ταινία τα επεισόδια της καθημερινής ζωής», σχολιάζει η Giulieri. Το ρωτάμε λοιπόν «Μήπως αυτές τις μέρες υπήρξε κάτι που σε τρόμαξε, μήπως κάποιος σε έκανε να θυμώσεις;». Ακούμε με προσοχή, χωρίς να δραματοποιούμε. Μετά το παρακινούμε να εκφράσει τις ιστορίες των ονείρων του με ένα σχέδιο: όταν «δει» το τέρας πάνω στο χαρτί, θα μπορέσει πιο εύκολα να αποστασιοποιηθεί από αυτό.

kids.in.gr